Kitap Yorumu: Anlar mı? Anılar mı? Geriye Kalan

Fotoğraf: Persephone

Bu yılbaşında bloglarını takip ettiğim, kitapları olan blog yazarlarının kitaplarını okumaya karar vermiştim. Uzun zamandır ertelemiştim ve eyleme geçmem gerekiyordu. Genelde kitaplarımı İdefix'ten sipariş ederim. Aradığım kitaplardan bir tanesini ne yazık ki İdefix'te bulamadım. Uçun Kuşlar blogunun sahibi Makbule Abalı'nın kitabı ''An'lar mı? Anılar mı? Geriye Kalan'' isimli kitabıydı bu. Makbule hanıma kitabını bulamadığımı, nerede bulabileceğimi sorduğumda, Makbule hanım ''bulamazsan, ben gönderirim kitabı'' demişti. Ama ben ısrarla satın almak istedim. Çünkü; kitabın gelirleri Türkiye Alzheimer Derneği'ne bağışlanmıştı. Benim de bir faydam olsun istedim.
Kitap Pandora kitabevinde vardı. Bir daha ki kitap siparişimde oradan toplu alacaktım listemdeki kitaplarımı ve Makbule hanımın kitabına da bu şekilde kavuşacaktım.
Makbule hanım o kadar ince ki, doğum günü hediyesi olarak kitabını göndermek istediğini söyledi. O kadar mutlu oldum ki, çocuklar gibi şendim kitabın geleceğini duyduğumda. Doğum günüme daha vardı ama bu benim için erken doğum günü sürprizi oldu.
Kitap elime ulaştığında, kitabın yanında öyle değerli, öyle kıymetli bir hediye daha aldım ki el emeği göz nuru, Alzheimer Derneğinde hastalarla atölye eğiticilerinin ortaklaşa yaptıkları bir kitap ayracı. En içten teşekkürlerimi sunuyorum kıymetli hediyeleri için Makbule Abalı'ya.
O kadar uzun yollardan gelmiş ve uzun bir zaman önce okumaya niyetlenip te kitabı okuyamadığım için kitaba kavuştuğum an okumaya başladım.
Makbule Abalı "Uçun Kuşlar" isimli blogun sahibi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Pedagoloji mezunu, uzun yıllar rehber öğretmen olarak çalışmış bir eğitimci.
Makbule Abalı'nın An'lar mı? Anılar mı? Geriye Kalan kitabı, yıllar içinde yazdığı yazılar ve şiirler, günlükler, çalıştığı kurumlarda yazdığı yazılar ve blog yazılarının derlemesinden oluşturulmuş. Kitaptaki yazılarını bölümlere şu şekilde ayırmış:

A. Gençlikteki duygular, düşünceler, yanılgılar.
B. Eğitimden beklentiler, umutlar, çocuklara yönelik düşünceler.
C. Yaşamın içinden küçük dokunuşlar, eleştiriler.
D. Bir dünya gerçeği; Alzheimer ile ilgili yazı, şiir ve öyküler.

Uzun yıllar öğretmenlik yapmış bir öğretmenin penceresinden insana ve olaylara bakıyorsunuz kitapta. Hem düşünüyor hem de sorguluyorsunuz. Kitabın bir çok yerinde; 'Evet ya! Neden böyle olmasın ki?' derken buldum bir çok kez kendimi. Hayatın içinden öyle güzel anlatımlar var ki, konular öyle incelikle işlenmiş ki, okurken pozitif duygularla yükleniyorsunuz. Kitabın son bölümlerini tüylerim diken diken, gözlerim dolu dolu okudum. Bu bölümler Makbule hanımın alzheimer hastası olan annesinin son yıllarında yaşanmışlıklarına ait. Hastalıkla nasıl başa çıkılır, bu hastalıkta hangi zorluklar yaşanır, duygu-durumunuz nasıl olur gözünüzde canlanıyor.
Hayatta neyle karşılaşacağımızı bilmeden bir yaşam sürüyoruz. Bugün sağlıklıyız, peki ya yarın? Her hastalık zorlu, hastaya bakan içinde hasta içinde yaşam zorlaşıyor. İlaçların yetmediği yerde sabır, şefkat ve sevgi devereye giriyor belki de en iyi ilaçlar bunlar...
Makbule Abalı'nın ''Anlar mı? Anılar mı? Geriye Kalan'' kitabından sevdiğim şiirlerinden bir tanesini 1974 yılında yazmış "Doğa Kanunu" isimli şiirini sizlerle de paylaşmak istiyorum.

Doğa Kanunu

Taştı; Duygusuz, anlamsız
Kaldı yıllarca yerinde...
Fırlatıverdiler bir gün denize doğru
Düştü, yer değiştirdi...

Bitkiydi; Işığa, suya tutkun
Uzadı, büyüdü, çiçek açtı...
Baharı özledi hep mevsimlerin ardından
Susuz kaldı bir gün, kurudu...

Çoban köpeği idi
Sürüyü korudu onca yıl...
Hata yaptı bir gün,
Kurtlara yem oldu...

İnsandı; Düşünen, konuşan, gülen, ağlayan
Doğdu, adım attı dünyaya...
Girdi sahneye, bazen maskeli- bazen maskesiz
Türlü rollere büründü yıllarca...
Uydu yaşama; Büyüdü, gelişti ve öldü.
Mezar taşında sadece iki sözcük kaldı;
Doğdu... Öldü...

Makbule Abalı
1974

SEVGİ ve IŞIK'la kalın...
Persephone

Ayrılık Sevdaya Dahil

açılmış sarmaşık gülleri 

kokularıyla baygın 

en görkemli saatinde yıldız alacasının 

gizli bir yılan gibi yuvalanmış 

içimde keder 

uzak bir telefonda ağlayan 

yağmurlu genç kadın 

rüzgâr 

uzak karanlıklara sürmüş yıldızları 

mor kıvılcımlar geçiyor 

dağınık yalnızlığımdan 

onu çok arıyorum onu çok arıyorum 

heryerinde vücudumun 

ağır yanık sızıları 

bir yerlere yıldırım düşüyorum 

ayrılığımızı hissettiğim an 

demirler eriyor hırsımdan 

ay ışığına batmış 

karabiber ağaçları 

gümüş tozu 

gecenin ırmağında yüzüyor zambaklar 

yaseminler unutulmuş 

tedirgin gülümser 

çünkü ayrılmanın da vahşi bir tadı var 

çünkü ayrılık da sevdâya dahil 

çünkü ayrılanlar hâlâ sevgili 

hiç bir anı tek başına yaşayamazlar 

her an ötekisiyle birlikte 

her şey onunla ilgili 

telaşlı karanlıkta yumuşak yarasalar 

gittikçe genişleyen 

yakılmış ot kokusu 

yıldızlar inanılmayacak bir irilikte 

yansımalar tutmuş bütün sâhili 

çünkü ayrılmanın da vahşi bir tadı var 

öyle vahşi bir tad ki dayanılır gibi değil 

çünkü ayrılık da sevdâya dahil 

çünkü ayrılanlar hâlâ sevgili 

yalnızlık 

hızla alçalan bulutlar 

karanlık bir ağırlık 

hava ağır toprak ağır yaprak ağır 

su tozları yağıyor üstümüze 

özgürlüğümüz yoksa yalnızlığımız mıdır 

eflatuna çalar puslu lacivert 

bir sis kuşattı ormanı 

karanlık çöktü denize 

yalnızlık 

çakmak taşı gibi sert 

elmas gibi keskin 

ne yanına dönsen bir yerin kesilir 

fena kan kaybedersin 

kapını bir çalan olmadı mı hele 

elini bir tutan 

bilekleri bembeyaz kuğu boynu 

parmakları uzun ve ince 

sımsıcak bakışları suç ortağı 

kaçamak gülüşleri gizlice 

yalnızların en büyük sorunu 

tek başına özgürlük ne işe yarayacak 

bir türlü çözemedikleri bu 

ölü bir gezegenin 

soğuk tenhalığına 

benzemesin diye 

özgürlük mutlaka paylaşılacak 

suç ortağı bir sevgiliyle 

sanmıştık ki ikimiz 

yeryüzünde ancak 

birbirimiz için varız 

ikimiz sanmıştık ki 

tek kişilik bir yalnızlığa bile 

rahatça sığarız 

hiç yanılmamışız 

her an düşüp düşüp 

kristal bir bardak gibi 

tuz parça kırılsak da 

hâlâ içimizde o yanardağ ağzı 

hâlâ kıpkızıl gülümseyen 

-sanki ateşten bir tebessüm- 

zehir zemberek aşkımız

Attila İlhan

SEVGİ ve IŞIK'la kalın...

Persephone

Onaylama Yanlılığı

İnançlarımızı ve fikirlerimizi değiştirmek güçtür. Her türlü karşı kanıta rağmen inandıklarımızı ve fikirlerimizi inatla savunuruz. İnanç ve fikirlerimize ters düşen her şeyi yok sayarız.
Uyumlu kanıtları arayıp uyumsuz kanıtları göz ardı etme eğilimine 'onaylama yanlılığı' denir.
Üniversite yıllarından beri görüştüğünüz bir grup arkadaşınız var. Senede iki üç kez toplanıyorsunuz. İçlerinden bir kişiyle diyaloğunuz diğerlerine göre çok daha iyi. Bu arkadaşınız grup toplantılarından birine katılamıyor. Sohbet esnasında konu dönüp dolaşıp bu arkadaşınıza geliyor. Hakkında pek te hoş olmayan şeyler söyleniyor, sağlam kanıtlarla da söylemlerini destekliyorlar. Hem orada olmayan birinin arkasından konuştukları hem de sizin en yakın arkadaşınız olduğu için diğer insanlara sinirleniyorsunuz. Yıllardır tanıdığınız en iyi arkadaşınızın sizin değerlerinize ters düşen bir çok şey yaptığını öğrendiğinizde, söylenenlerin yanlış olduğunu söylerken diğer yandan da doğru olmasından endişeleniyorsunuz. Eğer anlatılanların doğruluk payı varsa bu sizin için önemli olan bazı şeylerin yanlış olduğu anlamına geliyor. İçinizden bu anlatılanlar 'doğru olamaz' dersiniz ama az önce duyduklarınızı da göz ardı edemezsiniz. Hemen kolları sıvar olayların anlatıldığı gibi olmadığını göstermek adına araştırma yapmaya başlarsınız. Burada amacınız, ulaştığınız bilgileri mantık çerçevesinde değerlendirmek değil, kendi düşüncelerinize uygun bilgiler bulmak. Çünkü; o kişi sizin en yakın arkadaşınız. O kişi hakkında ki düşünceleriniz katiyen değiştirme niyetinde değilsiniz.
Bunu her türlü inanç ve düşüncelerimizde yaparız. Uygun bir delil aradığımızda uygun olmayan delilleri göz ardı eder, yok sayarız. Yaptığımız şey istediğimiz sonuca ulaşmaktır, gerçeklere değil...

SEVGİ ve IŞIK'la kalın...
Persephone

Neden Kendimizi Haklı Olmak Zorunda Hissederiz?

Beyinlerimiz çeşitli koşullar altında temelde kayıpları önlemek, risk almamak ve zarardan kaçmak için belirli bir pozisyon alma eğilimindedir. Beyinlerimiz bu nedenle evrimleşmiştir. Bizi koruyan beyin bazı durumlarda korumacı yapısını ileriye götürerek engellere dönüştürebilir. Bu olumsuz eğilimlerin farkına varıp, aksi yönde hareket etmemiz, gereken durumları keşfetmemiz gerekir. Aksi durumda yeniliklere ve değişimlere kapalı hale geliriz.
Yapılan araştırmalar belirsizlik durumları beyin için aşırı derecede rahatsızlık nedeni olduğunu gösteriyor. Belirsizlik arttıkça rahatsızlığın derecesi de artıyor. 2005 yılında psikolog Ming Hsu ve arkadaşları tarafından yapılan bir araştırmada, küçük bir anlam bulanıklığının bile tehlikelere karşı verdiğimiz tepkiler konusunda büyük bir rol oynayan köklü iki beyin yapısı olan amigdalalarda etkinliği artırdığını keşfettiler. Her bir amigdala, beynin iki tarafında yer alan temporal lob üzerindeki sinir kümesidir. Bilgiler pek çok kaynaktan amigdalaya akar; amigdala tehtid seviyesini belirlemek ve gerekli tepkiyi harekete geçirmek için bu bilgiyi işler. Aynı zamanda beyin ödüllere tepki veren kısım olan ventral striatumda da daha az faaliyet gösterir. Anlam bulanıklığı arttıkça amigdala etkinliği artar ve ventral striatum etkinliği azalır.
Beyin belirsizliği değil kesinliği tercih eder ve hatta bunu arzular. Haklı olma ihtiyacımız aslında haklı 'hissetme' ihtiyacımızdandır. Çünkü; haklı olma durumu kişiye kendisini iyi hissettirir. Hepimiz için geçerli gerçek; büyük ya da küçük herhangi bir inanç ya da karar konusunda haklı olduğumuzu hissediyorsak beyinlerimiz mutludur. Günlük yaşantımızdaysa haklı hissetme durumu, haklı olma durumuna tercüme edilir. Çünkü kendimizi sadece haklı hissettiğimizi kabul ediyorsak bu, gerçekte haklı olmadığımız anlamına da gelebilir ve bu beynimiz için kabul edilebilir bir durum değildir.


Kaynak: Beyninizi Ne Mutlu Eder ve Siz Niçin Tersini Yapmalısınız - David Disalvo

SEVGİ ve IŞIK'la kalın...
Persephone

Kitap Yorumu: Ters Düz

Foto: Persephone

Hayat hiç ummadığınız bir anda sizi bambaşka yollara sokabiliyor. Geçmişte aldığınız kararları tuzla buz edip, o kararları çiğnemenize neden olabiliyor.
Kitabımızın kahramanı Ece gazetecilik mezunu bir yazar. Basılan iki kitabından biri ödüllü. İstanbul'da bir yayın evinde çalışmakta. Üniversitede tanıştığı erkek arkadaşı Kerem ile iyi giden bir ilişkisi var.
Ece yeni kitabına başlamak için içindeki enerjiyi bulmaya çalışıyor ancak bir türlü o enerjiyi yakalayamıyor. Yıllardır görmediği amcası Hasan bir gün ansızın onu arıyor ve Ece'nin serüveni başlıyor. Babası Kadir Kara kayıptır ve amcası onun Trabzon'un köyü olan Bozbalık'a gelmesini istiyor. Ece içindeki tüm çelişkilere rağmen Bozbalık'a günü birlik gitmeye karar veriyor.
Bozbalık'ta Ece'yi neler bekliyor? Hayatında neler değişecek? Bozbalık çocukluğunda bıraktığı gibi mi? Kitabını yazmayı başarabilecek mi?
Mert Ofluoğlu'nun kitabı "Ters Düz" heyecanla okuyacağınız polisiye tadında bir kitap, akıcı bir roman. Mert Ofluoğlu yine blogger yazarlarımızdan ve oldukça genç bir arkadaşımız. Yazarlık yaşamında başarılar diliyorum...

SEVGİ ve IŞIK'la kalın...
Persephone

Kitap Yorumu: Kara Pazarlar

Fotoğraf: Persephone

Hepimizin hayat denen şu yolda bambaşka hikayeleri var. Kimi için hayat çok kolay geçerken kimi için zorlu bir yol oluyor. Mücadele etmek, yaşam savaşı vermek, ayakta kalmak ve hayata dimdik durmak yorucu hele ki bu ülkede kadın olmak ayrı zorluklar yaşatıyor.
Kara Pazarlar'ın yazarı Ece Evren de bu zorluklardan nasibini almış. Kara Pazarlar gerçek yaşamdan bize ulaşan bir kitap. Duyguların tavan yaptığı dönemlerde kağıda bir iç döküş. Günlük tadında, sevgi duyulana yazılan mektuplar tadında "Kara Pazarlar."
Sert ve sevgisiz bir babayla büyümek ardından genç yaşta yapılan sevgisiz süren bir evlilik. Depresyona sürükleyen olaylar.
İlerleyen yıllarda, bir anda geçmişten gelen tanıdık ama bir o kadar yabancı bir ses umut kapısını aralıyor. Gerçekten beklentiyi karşılkayacak mı bu ses? Yaraları sarmayı başarabilcek mi? Bu soruların cevabını sevgili blogger arkadaşımız Ece Evren'in "Kara Pazarlar" kitabında bulacaksınız.

SEVGİ ve IŞIK'la kalın...
Persephone

Kitap Yorumu: Parçalanmış Gülüşler

Fotoğraf: Persephone

Tolga Yazıcı okuyorum bugün. Eski blogger arkadaşım o... Kelimeler dökülmüş kalemine "Parçalanmış Gülüşler" çıkmış ortaya... Yılın ilk günü ve içimden şöyle derin bir offf!! çekiyorum. Bir insanın hayatı ne kadar kötü olabilir ki! Olabiliyor işte... Hem de hiç ummadığın kadar!
Roman, iç içe geçmiş karakterlerin hikayelerinden oluşuyor. Roman içinde roman okuyorsunuz. Her bir karakter kendi hikayesinde can buluyor.
Yiğit Pek, Selim; talihsiz bir yaşamın hikayesi. Her iki karakterde kendi içlerine çekiyor okuru. Bir suçlu ne kadar iyi olabilir ki? Sorusu şimşek gibi düşüyor zihnin içine. İnsanız işte bir yanımız iyi, bir yanımız kötü...
Sevişmemiz gereken bir konu var; kendi iç dünyasında karmaşalar yaşayan bir adam ve iki kadının hikayesi. Aşk mı, cinsellik mi sorusuna cevap arayışı.
Karaktersiz yazar ; Kıvanç, kendi içinde yalnızlığı seçmiş, ara ara iç sesiyle diyaloğa geçen, kendini arayan bir yazar. Kıvanç'ın size bir de sürprizi var.
Dilba ve Serhat, Doğukan ve Saime, İlyas ve Halil doğu bölgesinden yürek burkan hikayeler.
Ütopik hikayeler gibi görünse de göze, olamaz mı? Olabilir detircesine işlenmiş kanlı canlı hikayeler.. . Hikayelerde ki geçişler çok  iyi... Duygu iniş çıkışları yaşacağınız bir kitap 'Parçalanmış Gülüşler'.
Tolga'yı tanıyan bilir onun dilini, yatkındır argoya ve serttir kimi zaman yazı dili. Okuyacaksanız bu romanı, hazır olmalısınınz onun yazı diline...
Bazı hikayelerin şiirle harmanlanmış olması hikayelere enerji katmış. Küçük Adam'ın, Küçük Hanım'a yazdığı şiire yer vermeden geçmeyeceğim.

Gidiyorum...
Kelebek misali ömrüm
Son bir kanat çırpıp gidiyorum
Dalgaların terk ettiği yosun gibi
Dibe vuruyorum
Yaklaşma, yapışırım tenine
Dokunma, sarılırım eline
Kaçıyorum...
Rotasını şaşıran denizci gibi,
Ne gidecek yerim, ne de bir umudum var
Dalıyorum...
Derinlere, daha da derinlere
Bir vurgun yiyorum sol üst köşeme
Korkuyorum...
Bir gün çıkar yine gelirim diye
Kendimi saklamak istiyorum kendimden
Ve bir çocuğun annesini araması gibi
Kendimi arıyorum
Kaçıp giden korkularımın arasında
Ve sesleniyorum kendime
Bir gün, belki diye...

Arka Kapak Yazısı

Belki de içimizde olduğunu düşündüğümüz bu rüzgâr, bir meltemle başlayıp hortuma dönüşmüştü. Farkında değildik biz bazı şeylerin. Adım attığımız yerin savrulup gitmesinin sebebinim bizler olduğunu hiçbir zaman bilemedik. Bilseydik, en azından bir şeyler fısıldayabilirdik. Saçma da olsa söylerdik. Çünkü korkularımızın üzerine bir nokta atıp, pergelle defalarca çevirmiştik çevremizi. Önümüz sağımız, solumuz, her yerimiz aşılmaz surlarla çevrilmişti. Yine de o surların arkasındakilere bir şeyler dedik, en azından denedik. "Kan"a "Gül" dedik.
Biraz da dikenliydik. Bilmem anlatabiliyor muyum?

Tolga Yazıcı

SEVGİ ve IŞIK'la kalın...
Persephone