13 Mart 2017 Pazartesi

Nosebo Etkisi

Önceki yazımda plasebo etkisinden detaylı olarak bahsetmiştim. Plasebo Latince "memnun edeceğim", nosebo ise "zarar vereceğim" anlamına gelmekte. Nosebo etkisini, plasebo etkisinin zıttı olarak düşünebiliriz.
Nosebo etkisi de plasebo etkisi kadar ilginç bir konu. Nosebo etkisini kısaca şöyle açıklayabilirim. Eğer daha önce limonun tadına bakmışsanız, size limonu düşünün dediğimde ne hissedersiniz? Ağzınız sulanır, yüzünüz ekşir vs. Limonu düşünmek bile size limonu yediğinizdeki hisleri yaşatır. İşte şu an yaşadığınız bu olay "nosebo etkisi".
Nosebo etkisine çarpıcı bir örnek ise 2007 yılında ABD'deki doktorlar tarafından Mississippi Jakson'dan bildirilen 29 yaşında bir vaka. Bir antidepresan ilaçla ilgili klinik çalışmalara katılan adam tedaviye iyi yanıt veriyordu. Ancak kız arkadaşıyla aralarında geçen bir kavganın ardından kapsüllerin hepsini yutarak aşırı doz aldı. Hastanede kendini kaybettiğinde kalp atımı çok hızlı, kan basıncı endişe verici düzeyde düşüktü. Sağlık ekibi adama 4 saat içinde 6 litre serum verdi. Sonunda çalışmayı düzenleyen yetkililerden, hastanın plasebo grubunda olduğuna dair bir mesaj geldi. On beş dakika içinde bütün belirtiler kayboldu. Adam zehirlenmemişti, aşırı doz ilaç aldığını ve zehirlendiğini düşündüğü için bu belirtileri yaşıyordu.
İlaç almadan önce prospektüsteki yan etkileri okuyorsanız, bu yan etkilerden en azından birini yaşamanız olasıdır. Aslında ilaç aldığımızda gelişen yan etkilerin çoğu doğrudan ilaçlara değil, nosebo etkisine bağlıdır.
Nosebo etkisi, kara büyülere de bir açıklama getiriyor. Tıp doktoru olan Clifton Meador "Kökeni Bilinmeyen Belirtiler" adlı kitabında 80 yıl önce lanetlenmiş Alabamalı bir adamın öyküsünü anlatmış. Talihsiz hasta, Drayton Doherty adlı doktor tarafında muayene edilene dek bir deri bir kemik kalmış, ölmek üzeredir. Ne söylerse söylesin hastanın ölmek üzere olduğuna dair sarsılmaz inancını değiştiremeyeceğini anlayan Doherty hileye başvurur. Ailenin de rızasını alıp adama güçlü bir kusturucu ilaç verir ve çantasından gizlice yeşil bir kertenkele çıkarır. Hastaya, büyücünün, vücuduna gizlice bir kertenkele yerleştirmiş olduğunu söyler. Müsibet hayvan artık gitmiş olduğuna göre hasta iyileşecektir. Hasta gerçekten de iyileşir.
Nosebo etkisi, bulunduğumuz ortamda bir şeylerin yanlış gittiğine dair psikolojik ipuçları tarafından tetiklenen, görmezden gelemeyeceğimiz bir biyolojik mesajdır. İçinde bulunduğumuz ortamı ne kadar tehditkâr algılarsak, bu belirtilere karşı o kadar duyarlı hale geliriz. Ancak telkin yeterince güçlüyse bu belirtiler herkeste uyarılabilir. Bu durum vücudun kendini koruma mekanizmasıdır.


SEVGİ ve IŞIK'la kalın...
Persephone


Yararlanılan Kaynak: Şifa - Jo Marchant

38 yorum:

  1. Bu güzel yazı ile öğrenmiş olsun. Sevgiler :)

    YanıtlaSil
  2. Plaseboyu bilmeme karşın noseboyu şimdi öğrendim. Şu beynimizi tam randımanlı bir kullanabilsek neler yapacağız ama yetersizlik duygusuna kapılıyoruz çoğunlukla. Yaşadığım bir olay var, acilen safra kesesi ameliyatı olmuş ve safram alınmıştı. Yaklaşık 3 hafta sonra muayene için hastaneye gideceğim sırada aynada sağ yanağımda kulağa yakın yerinde bir yumru gördüm.. ceviz büyüklüğünde idi. Telaşla doktora gösterdiğimde ameliyatla ilgili bir reaksiyon olmadığını, KBB ye göstermemi söyledi. KBB doktoru muayene ve ultrason sonuçlarına baktığında bunun kist olduğunu, önemli bir şey olmadığını, ameliyatla alabileceklerini ayrıca risklerinin de olduğunu söyleyince eve gelmiş ve aynanın karşısına geçip o yumruya hitaben geldiği gibi gitmesini sert bir şekilde söylemiştim. Ve onu unutup yaşamaya devam ettim, bir kaç gün sonra bir arkadaşımın hatırlatmasıyla dokunduğumda yokolduğunu görünce, beynimizle yapamayacağımız şey yok diye düşünmeye başladım. Bu olay bana çapa olmuştu.

    Teşekkürler yazınız çok etkileyiciydi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bu konularda alacağımız çok yol var daha... Beynimizle ilgili çok az bilgiye sahibiz. Her yeni bilgi edindiğimde şaşırıyorum. Dünyayı, olayları algılayışımız ilginç... Düşünce gücünün varlığına inanmalı:) Geçmiş olsun... Sevgiler...

      Sil
  3. Kesinlikle doğru.Birine sen kansersin de.Otomatikman basi agrir,halsizlesir,depresyona girer 😃 bir nevi psikolojik baskıda denilebilir aslinda :) ellerine saglik

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hemen semptomları yaşamaya başlıyoruz desene:) Sevgiler...

      Sil
  4. Bak bunu hiç duymamıştım :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Konuyu biliyordum ama adını ben de ilk kez kitapla birlikte öğrendim:) Sevgiler...

      Sil
  5. Biz enerjiyiz işte düşüncelerimiz beyni yönlendiriyor önemli olan onu iyi kullanmak.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Her şey enerjiden oluştuğuna göre enerjiyi de iyi kullanmalı;) Sevgiler...

      Sil
  6. Çok ilginçmiş. Problemlerin ve stresin bir kısmını biz üretiyoruz yani.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Aslında bir bakıma evet. Dünyayı ve olayları algılayaşımız ve onlara yüklediğimiz anlamlarla ilgili:) Sevgiler...

      Sil
  7. İnsan her türlü olumlu-olumsuz etkiye açık. Telkinle veya etki altında kalarak farklı şeyler yaşıyor. Ailesinde kalıtımsal bir hastalık olan kişi kendisinde gördüğü her belirtiyi o hastalıkla birlikte düşünür. İnsanın ruhsal yapısı unutmaya da inanmaya da, telkine de çok müsait.
    Sevgiler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Empatik bir kişiliğim var, o nedenle etkiye çok açığım. Kimi zaman can sıkıcı olabiliyor bu durum. Bulunduğum ortam çok etkiliyor beni. İnanmak en önemli unsur. Aile geçmişinde hastalık öyküsü olanlar için gerçekten doğru söylediğiniz. Belki de sebebi daha çok korkudur... Sevgiler...

      Sil
  8. Bunu biliyordum ama adının nosebo olduğunu bilmiyordum.Teşekkürler :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben de konuyu biliyordum, isminin nosebo etkisi olduğunu ben de kitapla birlikte öğrendim... Sevgiler...

      Sil
  9. ay o çevrede nosebo etkisi çok olmalıııı :)

    YanıtlaSil
  10. Bir adama kırk gün delisin dersen deli olur lafının gerçeğe bürünmüş hali yani. İlk defa duydum bu ismi negatif düşününce negatif enerji pozitif düşününce pozitif enerji yaydığımızı biliyordum ama adının nosebo olduğunu bilmiyordum. Çok ilginç gerçekten. Bilgilendirme için çok teşekkür ederim sevgilerimle 😊❤

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Öyle gözüküyor. Eskiler ne söylemişse boşa söylememiş bir çok şeyi:) Ben teşekkür ederim değerli yorumunuz için🙏🏻 Sevgiler❤

      Sil
  11. Ne kadar güzel bilgiler . Hepsini yeni öğreniyorum. Sağol canım.

    YanıtlaSil
  12. şu dünyada ne ilginç şeyler var psikoloji ve beynin gücü ile ilgili. plaesebodan haberdardım ama bunu hiç bilmiyordum açıkçası. demek öyleymiş ha. bilgilendirici olmuş ellerine sağlık :)

    YanıtlaSil
  13. bunu eşimde çok yaşıyorum çok doğru kesinlikle

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hoşgeldiniz... Çoğu zaman farkında olmasak da hepimiz tecrübe ediyoruz sanırım😊 Sevgiler...

      Sil
  14. Aaa!!Çok ilginç, gerçekten psikolojinin önemini bir kez daha anladım, yeşil kertenkele örneği müthişti. Siyasette de şu halimizde de psikolojinin etkisi büyük, bizde de insanlara o yeşil kertenkele gibi SAHTE / psikolojik çözümler ya da tam tersine problemler, mağduriyetler gösteriyorlar, sunuyorlar. :(

    Çok teşekkürler:)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ne yazık ki Müjde abla:( Ben teşekkür ederim değerli yorumunuz için... Sevgiler...

      Sil
  15. Aklıma şu geldi. Kayınvalidesi kanser olan arkadaşım anlatıyor. Kanser olduğunu bilmeden geçirmiş kanseri. Kemoterapi alırken hiçbir yan etki yaşamamış o yüzden. Yaklaşık 75 yaşında lenf kanserini yendi.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Maşallah... Allah uzun ömürler versin... ilginç olaylar duyuyor bazen de tanık oluyoruz. Mucize gibi... Sevgiler...

      Sil
  16. Psikoloji bambaşka bir dünya gerçekten.. etkileyici :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet. İnsan ilginç bir varlık... Sevgiler...

      Sil
  17. Ilginçmis gerçekten. Beynimizde bitiyor hersey aslinda.

    YanıtlaSil